อาหารเวียดนาม (Vietnamese Cuisine)

" อาหารเวียดนาม " (Vietnamese Cuisine) เป็นอาหารประจำชาติที่ชาวเวียดนาม นิยมรับประทานกันเป็นประจำ โดยประวัติความเป็นมาเกี่ยวเนื่องจากสภาพภูมิประเทศของเวียดนามที่แตกต่างกันทั้งทางตอนเหนือและทางตอนใต้ โดยทางเหนือติดกับชายแดนประเทศจีนจึงให้มีอากาศหนาวเย็น ทำให้ประชากรแทบนี้นิยมรับประทานซุปและเนื้อสัตว์เพื่อสร้างความอบอุ่นแก่ร่างกาย ส่วนทางใต้มีอุณหภูมิที่สูงกว่าทำให้มีอากาศร้อน และติดกับทะเล ประกอบกับอยู่ในพื้นที่ที่ราบสูง ลักษณะอาหารที่นิยมรับประทานจึงมีความแตกต่างกันบ้าง จึงนิยมรับประทานอาหารทะเลมากกว่า ส่วนภาคกลางของเวียดนาม เคยเป็นเมืองเก่ามีระบบการปกครองแบบพระมหากษัตริย์ จึงเป็นศูนย์รวมของอาหารรสเลิศต่างๆ

  

อาหารเวียดนามหลากหลายรูปแบบ

นอกจากนี้"อาหารเวียดนามยังได้รับอิทธิพลจากประเทศจีนและฝรั่งเศส" เพราะเวียดนามเคยตกเป็นเมืองขึ้นของประเทศจีนกว่า 1,000 ปี ดังนั้น อาหารยอดนิยมของประเทศเวียดนามก็คงไม่พ้นอาหารที่ทำมาจากเส้นก๋วยเตี๋ยว เช่น "เฝอ" ที่ได้รับความนิยมความที่สุด คือ "เฝอบ่อ" (ก๋วยเตี๋ยวเนื้อ) นอกจากนี้ยังมีอาหารบางอย่างที่ได้รับอิทธิพลมาจากประเทศจีนเช่น โจ๊ก ข้าวผัด เกี๊ยว ซาลาเปา ขนมเบี๊ยะ บ้ะจ่าง ขนมไหว้พระจันทร์ และมีการใช้เครื่องปรุงรสแบบอย่างจีน เช่น เต้าเจี้ยว เต้าหู้ยี้ ซอสฮอยซิน  อบเชย และ ผงพะโล้  ส่วนอิทธิพลที่ได้จากประเทศฝรั่งเศสเช่น "ขนมบาร์แก็ต "หรือ ขนมปังฝรั่งเศส นิยมรับประทานกับเนื้อสเต๊กและสตู

      อย่างที่เพื่อนๆทราบกันว่า "ชาวเวียดนามนิยมรับประทานผักสดเป็นจำนวนมากในแต่ละมื้ออาหาร" จนกลายเป็นเสน่ห์ของประเทศเวียดนามที่ใครๆก็รู้กันเป็นอย่างดี แม้อาหารหลักจะเป็นข้าวเจ้าที่รับประทานเหมือนคนไทยประกอบไปด้วยความอุดมสมบูรณ์ของพืชพันธุ์ธัญญาหารในประเทศเวียดนามทำให้จัดเตรียมวัตถุดิบและเครื่องเคียงเป็นเรื่องง่าย เช่น กระเทียม  หอมแดง ขิง ข่า ตะไคร้ มะนาว ขมิ้น กระชาย โหระพา และ ผักชี

     เมนูอาหารยอดฮิตของชาวเวียดนามมีมากมายหลากหลาย  เช่น เฝอ บุ๋นเชียว แบ๋ญก๋วน บุ๋นจ๋า แบ๋ญแส่ว แต่เมนูที่เป็นที่รู้จักและคุ้นเคยสำหรับคนไทยคือ"แหนมเหนือง "และ "ขนมเบื้อง "ส่วนเมนูที่ยังไม่ค่อยเป็นที่รู้จักกัน คือ "จ่า ก๋า หลา  หว่อง"(Cha Ca La Vong )ซึ่งเป็นเมนูที่ชาวเวียดนามยกย่องว่า "ต้องลองรับประทานเมนูนี้ให้ได้ก่อนตาย เพื่อไม่ให้เสียชาติเกิด"ซึ่งเป็นเมนูที่อร่อยมาก (สาระน่ารู้ "จ่า "แปลว่า ทอด " ก๋า" แปลว่า ปลา คือปลาหั่นชิ้นหมักขมิ้นแล้วนำไปย่างก่อนมาทอดรับประทานกันกับกระทะบนโต๊ะ นิยมทานคู่กับผักชีลาว ต้นหอม และถั่วลิสงคั่วและเส้นขนมจีนโดยน้ำจิ้มทำมาจากกะปิและน้ำปลาเวียดนาม ปรุงด้วยรสมะนาวและอาจมีพริกเล็กน้อยเพื่อเพิ่มรสชาติ) 

จ่า ก๋า หลา หว่อง (Cha Ca LaVong)

    ลักษณะเด่นของอาหารเวียดนาม อีกอย่างหนึ่ง คือ "เครื่องประกอบอาหาร"(Ingredients)ซึ่งสะท้อนลักษณะภูมิศาสตร์ของประเทศเวียดนามอย่างชัดเจนนอกจากรับประทานข้าวเป็นอาหารหลักเหมือนคนไทยแล้ว ประเทศเวียดนามเป็นพื้นที่ราบลุ่มแม่น้ำแดงทางภาคเหนือ และที่ราบลุ่มแม่น้ำโขงทางตอนใต้ เป็นอู่น้ำอู่ข้าวที่สำคัญและจากเหนือจรดใต้เวียดนามมีชายฝั่งทะเลยาว และมีแม่น้ำหลัก 3 สาย คือ แม่น้ำแดงทางภาคเหนือ แม่น้ำเฮองทางภาคกลาง และแม่น้ำโขงทางภาคใต้ จึงไม่แปลกที่ประเทศเวียดนามจึงอุดมสมบูรณ์ไปด้วยอาหารนานาชนิด

   ความเชื่ออาหารในการประกอบพิธีกรรม   ชาวเวียดนามให้ความสำคัญกับประเภทอาหารที่นำมาประกอบพิธีเซ่นไหว้บรรพบุรุษเป็นอย่างมาก ส่วนมากจะนิยมทำอาหารโดยใช้ "ข้าวเหนียว" เช่น ข้าวเหนียวถั่วเขียว ข้าวเหนียวถั่วเหลือง ข้าวเหนียวข้าวโพด และข้าวเหนียวนึ่งธรรมดา  ขณะที่งานศพจะใช้ ข้าวจ้าว เป็นเครื่องเซ่นไหว้ผู้เสียชีวิต ส่วนความเชื่อเกี่ยวกับเรื่องเนื้อสัตว์ ชาวเวียดนาม นิยมเซ่นไหว้บรรพบุรุษด้วย"ไก่ตัวผู้" ตามความเชื่อจะนำมาซึ่งความโชคดีและความมั่นคงทางการเงิน ความเชื่อนี้ได้รับอิทธิพลมาจากประเทศจีน "ส่วนเนื้อหมู"มีความเชื่อว่า ถ้าลูกหลานไม่นำเนื้อหมูและเครื่องในหมูมาเซ่นไหว้ถือเป็นความบกพร่องต่อหน้าที่ของคนๆนั้น

    โดยสรุปแล้ว "อาหารเวียดนาม "นอกจากจะมีส่วนประกอบของข้าวเจ้าเป็นหลักแล้ว ผักก็ยังคงเป็นเครื่องเขียงที่ขาดไม่ได้ในแต่ละมื้ออาหาร โดยอาหารเวียดนามส่วนใหญ่แล้วจะหารับประทานได้ง่ายจากวัตถุดิบที่มีอยู่ในท้องถิ่น แต่เมื่อถึงเทศกาลสำคัญๆ เช่น เทศกาลเต็ดเฮงียน และพิธีเซ่นไหว้บรรพบุรุษ อาหารที่ชาวเวียดนามใช้ในเทศกาลก็จะมีลักษณะเฉพาะ แฝงไปด้วยนัยยะสำคัญของอาหารที่มีผลต่อการดำรงชีวิตของชาวเวียดนาม

ข้อมูลอ้างอิง:

https://sites.google.com/site/weiydnamhiphf/home/xahar-khxng-weiydnam

https://www.sac.or.th/databases/southeastasia/subject.php

https://home.kku.ac.th/saowsie/about.html